Spędzasz całe dni przed komputerem, a ból i mrowienie ręki nie daje ci w nocy spać? Nie zwlekaj, idź jak najszybciej do ortopedy. Być może jest to zespół cieśni nadgarstka.
Z czym kojarzą ci się choroby zawodowe? Głównie chyba z ciężką pracą fizyczną. Ale, wbrew pozorom, jest nią też wielogodzinna codzienna praca przy komputerze. Choć twoja głowa gra pierwszoplanową rolę, to sama nic nie zrobi bez swojego podwykonawcy – palców dłoni szybko przebierających po klawiaturze. Tysiące drobnych ruchów, nadgarstek usztywniony w jednej pozycji, a do tego nieergonomiczne miejsce pracy, stwarzają ogromne przeciążenia dla rąk. Takie napięcie nie może trwać bezkarnie latami. Po pewnym czasie pojawiają się niepokojące objawy: mrowienie budzące w nocy, drętwienie palców podczas prowadzenia samochodu lub roweru, utrata zręczności ręki, bezwiedne upuszczanie przedmiotów. Ból promieniujący do ręki, a nawet do karku. To zespół cieśni nadgarstka
Drętwa sytuacja
Jak wygląda nasza wewnętrzna konstrukcja? Małe kości nadgarstka tworzą tunel zwany kanałem cieśni nadgarstka. Przechodzą przez niego ścięgna wprawiające w ruch mięśnie trzech pierwszych palców oraz nerw odpowiedzialny za ich pobudzanie ruchowo-czuciowe. Przykryte są jakby grubą taśmą – troczkiem zginaczy nadgarstka, zwanym też więzadłem poprzecznym. W kanale nadgarstka jest wystarczająco dużo miejsca dla ścięgien i nerwu. Jednak w wyniku przeciążeń, wadliwego ustawienia ręki i nadgarstka oraz mikrourazów może dojść do obrzęku ścięgien, które uciskają nerw. W efekcie odczuwasz drętwienia, mrowienia i ból palców, głównie kciuka i palca wskazującego.
Przyczyną tego jest przewlekle niedokrwienie nerwu spowodowane przez ucisk więzadła zamykającego nerw w tunelu. Więzadło wskutek powtarzających się przeciążeń grubieje, przerasta i zarastając do środka zmniejsza średnicę kanału nadgarstka. Rezultat? Nacisk na nerw, utrudnione krążenie, niedokrwienie nerwu.
Gdy stan trwa dłużej, dochodzi do martwicy części nerwu, a w konsekwencji jego trwałego uszkodzenia.
Zespół cieśni powinien być jak najszybciej zoperowany. Odwlekanie tego w czasie może doprowadzić nawet do utraty czucia palców ręki i znacznego osłabienia siły mięśniowej ręki. Zmiany są nieodwracalne. Szybko wykonany zabieg przywraca prawidłowy stan w nerwie, objawy wycofują się. Gdy operacja jest wykonana za późno, tzn. gdy mrowienie i drętwienie jest odczuwane nie tylko w nocy, ale także w dzień, lub gdy objawy te nie ustępują ani na chwilę, bądź – co gorsze – doszło do zaników mięśni (ostatnia faza cieśni), wtedy operacja ratuje nerw, ale nie jest w stanie przywrócić pełnej sprawności ręki.
Uwolnić nerw
Przy krótko trwających dolegliwościach w postaci obrzęku ścięgien, wywołanych jednorazowym przeciążeniem, skuteczny może okazać się odpoczynek dla ręki i fizjoterapia w połączeniu z lekami przeciwzapalnymi. Jeśli natomiast objawy choroby trwają dłużej, nie mają tendencji do ustępowania, wtedy jedynym wyjściem jest operacja otwarcia kanału, uwolnienia nerwu pośrodkowego i przywrócenie prawidłowego krążenia. Operację można wykonać metodą otwartą i endoskopową. W obydwu chodzi o przecięcie więzadła poprzecznego nadgarstka zamykającego tunel, gdzie biegnie nerw. Więzadło to leży na nerwie i uciska jego tętnicę powodując niedokrwienie tego odcinka. Leczenie operacyjne ma także profilaktycznie zabezpieczać przed dalszą degeneracją włókna nerwowego. In później dochodzi do wyleczenia, tym trudniej jest przywrócić prawidłowe funkcje nerwom.
Obie metody dają podobne rezultaty, jednak metoda endoskopowa jest mniej inwazyjna. Bardziej komfortowy jest też okres pooperacyjny z uwagi na mniejszą bliznę, wykonaną poza miejscem narażonym na codzienne drażnienie. Cała operacja trwa krócej, a rana szybciej się goi. Zabieg, który trwa kilka minut, wykonuje się w znieczuleniu miejsca cięcia lub całej ręki, ale na życzenie pacjenta może to być krótkotrwałe uśpienie bez narkozy. Precyzyjna operacja na nerwie wymaga dużej staranności i uwagi.
Jak zapobiegać cieśni?
Kilka, lub, o zgrozo, kilkanaście godzin dziennie przed komputerem − tak wygląda dzisiaj nasza rzeczywistość. Czy dobrze traktujesz swoje ciało, dowiesz się wkrótce. Wszystkie zaniedbania dadzą o sobie znać. Twój organizm wystawi ci rachunek. Możesz go zminimalizować, jeśli tylko podejdziesz do tematu z głową i odpowiednio wcześnie. Wystarczy ograniczyć czynniki powodujące zespół cieśni nadgarstka:
* Przejdź z klawiatury laptopa na pełnowymiarową, ergonomicznie wyprofilowaną. To znacznie podwyższa jakość pracy.
* Kup dużą, dobrze leżącą w dłoni myszkę.
* Zainwestuj w porządny fotel do pracy. Powinien mieć podłokietniki, regulację wysokości oraz kąta odchylenia.
Jak kolosalne znaczenie ma każdy z tych elementów, przekonałam się sama. Po kilku latach pracy przy laptopie, „przesiadłam” się na komputer stacjonarny, z dużym ekranem i wygodną klawiaturą. Komfort niewyobrażalny. Moje oczy i ręce poczuły ulgę, zwłaszcza z chwilą, gdy nadgarstek prawej ręki wsparłam żelową podkładką. Wnioski mam jednoznaczne: nigdy nie oszczędzaj na ergonomicznym sprzęcie do własnego home office. Ta inwestycja będzie procentować przez kolejne lata.
Nie zawsze takie objawy są skutkiem pracy przy komputerze. Za wzrost ciśnienia i obrzęk w kanale nadgarstka może odpowiadać zatrzymanie wody w organizmie, typowe w czasie ciąży i w niektórych chorobach ogólnoustrojowych, np. nadciśnieniu tętniczym, zaburzeniu hormonów tarczycy, zapaleniu stawów, cukrzycy.
Ćwicz rękę
Co robić, aby mimo wielogodzinnej pracy przy komputerze utrzymać rękę w jak najlepszej kondycji? Przede wszystkim rób przerwy w pisaniu na rozluźnienie i odpoczynek rąk. Przeznacz choćby 3-4 minuty na ćwiczenia rozciągające mięśnie przedramion i rąk:
– zginanie i prostowanie nadgarstka drugą ręką,
– krążenie zwisającymi swobodnie nadgarstkami,
– ruchy strzepywania palców,
– rozstawianie i złączanie palców,
– naprzemienne otwieranie i ściskanie ręki w pięść.
Niezbędna jest wygodna pozycja przy pracy, odpowiednio dopasowane biurko i regulowane, obrotowe krzesło.
Dr Paweł Nowicki, specjalista ortopeda, chirurg ręki z Centrum Medycznego ENEL-MED, operator w Szpitalu Centrum w Warszawie. Członek Federacji Europejskich Stowarzyszeń Chirurgii Ręki oraz Europejskiego Towarzystwa Artroskopii Nadgarstka
Zespół cieśni nadgarstka to choroba cywilizacyjna. Jest najczęstszą przyczyną operacji ręki na świecie. Szczególnie narażone są na nią osoby przeciążające ręce – nie tylko intensywną pracą fizyczną, lecz także wielogodzinną pracą przy komputerze. Cieśń wiąże się z długotrwałym napięciem ścięgien utrzymujących nadgarstek nad klawiaturą oraz nieprzerwanymi drobnymi ruchami palców regularnie drażniącymi ściany kanału nadgarstka. Podobnie jak smyczek skrzypiec. Z czasem prowadzi to do obrzęku, przerostu i pogrubienia elementów oraz zawartości kanału nadgarstka. Zwiększone ciśnienie to prosta droga do powstania cieśni.
Dodaj komentarz